دنیای متاروس

مفهوم شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر تغییرات فراوانی را علاوه بر فضای مجازی در جهان حقیقی نیز ایجاد کرده است، نسل جدید شبکه‌های اجتماعی نیز این تغییر را به شدت افزایش می‌دهد چراکه زیست مجازی را از حالت دو بعدی به حالت سه بعدی تغییر داده است.

تا دیروز هرکسی که قصد زیست مجازی داشت می‌توانست از خود در شبکه‌های اجتماعی عکس یا فیلم به اشتراک بگذارد و هیچ‌گاه نمی‌توانستیم در کنار کسی در فضای مجازی قرار بگیریم ولی در نسل جدید شبکه‌های اجتماعی که می‌توان به متاورس اولین نرم‌افزار پشتیبان از این نسل اشاره کرد، زندگی کردن در کنار شخص دیگری را تجربه می‌کنیم یعنی دیگر برای احوال‌پرسی دوستان و یا ابراز علاقه‌مندی نمی‌خواهد صرفا به ابزارهایی نظیر پسند و پیام (لایک و کامنت) بسنده کنیم بلکه می‌توان به کمک نمای مجازی (آواتار) در متاورس به خانه فرد مورد علاقه‌مان برویم و در آنجا با نمای مجازی دوست‌مان چای بنوشیم.

جالب شد؟ نه! این تازه اول راه هست نسل جدید فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی کاربردها و کارکردهای خیلی بیشتری دارد ولی امروز صرفا به چند پرسش متداول در دنیای متاورس، پاسخ‌های کوتاهی می‌دهیم تا مسیر کمی روشن‌تر شود.

1. مفهوم متاورس چیست؟

2. 

در آینده‌پژوهی و به کار بردن علم در کنار تخیل‌، متاورس یک نسخه سه‌بعدی از اینترنت به‌عنوان یک دنیای مجازی واحد، جهانی و همه‌جانبه است که با استفاده از سخت‌افزارهایی نظیر هدست‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) امکان‌پذیر می‌شود.

2. متاورس کجاست؟

متاورس مکانی موازی با دنیای فیزیکی، جایی که شما زندگی دیجیتال خود را در آن می‌گذرانید. جایی که شما و افراد دیگر نمای مجازی(آواتار) دارید و از طریق آن با دیگران در تعامل هستید. برخی همچنین استدلال می‌کنند که متاورس به معنای واقعی کلمه هنوز درواقع وجود ندارد هرچند حقیقت جز این نیست ولی مسیر پیش رو به همین سمت در حال حرکت است.

3. سرزمین متاورس چیست؟

متاورس (Metaverse) یک پلتفرم یا برنامه مجازی سه‌بعدی و همه‌جانبه است که در آن کاربران می‌توانند با یکدیگر، اشیاء دیجیتالی و آواتارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به شیوه‌ای بسیار نزدیک به واقعیت و حالت طبیعی تعامل داشته باشند.

4. متاورس برای چه استفاده می‌شود؟

متاورس یک دنیای مجازی سه‌بعدی بسیار تعاملی را نشان می‌دهد و همانند دنیای واقعی، کاربران می‌توانند زمین، ساختمان‌ها و سایر دارایی‌های دیجیتالی را استفاده کنند و یا در اختیار دیگران قرار دهند و با استفاده از آواتارهای شخصی‌شده خود، فضا را کاوش کنند و بپیمایند.

5. تکنولوژی متاورس چیست؟

متاورس عناصر VR، AR و واقعیت ترکیبی MR یا (Mixed Reality) را به‌کار می‌گیرد و آن‌ها را باهم در ترکیبی از دنیای واقعی و مجازی می‌چرخاند که در آن کاربر به‌راحتی از یک جهان به جهان دیگر عبور می‌کند.

6. آیا در متاورس زندگی وجود دارد؟

   

فضای متاورس مشترک و همیشه در دسترس است یعنی وقتی استفاده از آن را تمام کردید، مانند تماس نرم‌افزار زوم، ناپدید نمی‌شود. البته باید گفت توضیحات به‌قدری عمومی و غیر تخصصی است که بسیاری از مردم می‌گویند که در حال حاضر در بازی‌های جهان‌باز نظیر Roblox، Minecraft و Fortnite متاورس وجود دارد که به بازیکنان اجازه می‌دهد در محیط‌های دوبعدی جمع شوند، شاید این تعریف بخشی از متاورس را نشان دهد ولی همه متاورس نیست.

7. مثال متاورس چیست؟

یکی از رقبای برتر در میان نمونه‌های متاورس بازی و شبکه‌های اجتماعی Sandbox است. Sandbox درواقع نمونه‌ای از یک متاورس مجازی است که به کاربران اجازه می‌دهد در جهان مجازی کاوش و بازی کنند. همچنین به بازیکنان اجازه می‌دهد تا دنیای مجازی خود را ایجاد کنند.

8. اقتصاد متاورس چیست؟

متاورس‌های رمزنگاری‌شده، جهان مجازی گسترده با ظرفیت داشتن کاربران بسیار زیاد و تراکنش‌های مالی نامحدود هستند. استفاده آن‌ها از زیرساخت بلاک‌چین به آن‌ها امکان می‌دهد تا از اقتصاد رمزنگاری گسترده‌تر استفاده کنند و اقلام مجازی را باارزش اقتصادی واقعی فراتر از محدودیت‌های متاورس قابل مبادله می‌کند.

9. چگونه می‌توانم در متاورس سرمایه‌گذاری کنم؟

خرید ارز دیجیتال یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای سرمایه‌گذاری در متاورس است. تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول دیجیتال برای قرار دادن توکن‌های کریپتو و توانایی شرکت در صرافی‌های مربوطه است، البته پیشنهاد می‌کنم در این خصوص تحقیق گسترده‌تری انجام دهید چون که به‌شدت ریسک سرمایه‌گذاری بالایی دارند و البته بسیاری از اقتصاددانان برای سرمایه‌گذاری در این بازارها سوالات جدی دارند که تا کنون پاسخ قابل اعتنایی داده نشده است.

• چرا زمین متاورس ارزشمند است؟

  

توکن اصلی تنها چیزی است که ارزش واقعی دارد و کمیاب بودن آن را ارزشمندتر می‌کند و در طول زمان ارزش‌گذاری می‌شود. زمین‌های متاورس درست مانند زمین‌های فیزیکی به دارایی‌های باارزش تبدیل می‌شوند و مردم می‌توانند با فروش آن‌ها، اجاره دادن یا ساخت‌وساز روی آن‌ها درآمد کسب کنند.

• متاورس چگونه اقتصاد را تغییر خواهد داد؟

متاورس قابلیت دورکاری مشاغل را تا چندین برابر حجم دورکاری‌های موجود، به صورت تصاعدی رشد می‌دهد و کاربران می‌توانند بدون توجه به موقعیت مکانی به مجموعه‌های اداری کامل، تعامل با همکاران و موارد دیگر دسترسی داشته باشند.

• خاصیت متاورس چیست؟

املاک و مستغلات Metaverse قطعاتی از زمین‌های مجازی هستند و در ساده‌ترین مفهوم، آن‌ها پیکسل هستند یا بهتر است بگوییم، آن‌ها چیزی فراتر از تصاویر دیجیتال هستند و می‌توانند مالک داشته باشند.

• مزایای متاورس چیست؟

متاورس به یک محیط مجازی اطلاق می‌شود که عملکردها و خدمات مختلف اینترنتی مانند معاشرت، بازی و فرصت‌های تجاری را در خود جای داده است.

• متاورس زاکربرگ چیست؟

دنیای متاورس زاکربرگ بیشتر شبیه یک پس‌زمینه رایانه عمل می‌کند تا یک محیط فضایی یعنیMeta’s Horizon Worlds یک مدل از پلتفرم شبکه‌های اجتماعی است که در آن کاربران مجموعه‌ای از ابزارها برای ایجاد و اشتراک‌گذاری دنیای مجازی دارند.

• آیا متاورس یک فناوری نوظهور است؟

فناوری‌های واقعیت توسعه‌یافته (VR، AR و BCI) به‌عنوان پلتفرم‌های محاسباتی برای متاورس در حال ظهور هستند. XR یا واقعیت تعمیم‌یافته (EXtended Reality) با پیش‌بینی‌هایی مبنی بر اینکه هدست‌های واقعیت مجازی و واقعیت افزوده از عرضه جهانی کنسول‌های بازی تا سال 2024 پیشی خواهند گرفت، پیشرفت سریعی به سمت پذیرش اصلی داشته است.

چرا بحث متاورس ترند (داغ) است؟

فراگیر شدن متاورس منجر به کسب تجربیات جدید فراوان و تغییر شدید محیط‌ها و دارایی‌های مجازی شد. وقتی همه‌چیز آنلاین شد، جهان‌های مجازی شتاب بیشتری گرفتند. این مسائل راه تبدیل شدن اینترنت به آینده را هموار می‌کند مثلا بازی‌های ویدیویی دارای گرایش‌های فراوجهی هستند که در آن بازیکنان می‌توانند دنیای خود را بسازند.

• آیا بازی Roblox یک متاورس است؟

بخشی از جذابیت بازی Roblox این است که بازی‌های زیادی را در پلتفرم خود ارائه می‌کند و تعدادی از آن‌ها جهان‌های مجازی (متاورس) را ارائه می‌کنند که در آن کاربران می‌توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند و میلیون‌ها کودک بدون ترک خانه در Roblox معاشرت می‌کنند.

• آیا متاورس شبیه بازی‌هایی نظیر سیمز است؟

تکرارهای اولیه چیزی که برخی ممکن است آن را متاورس بنامند شامل بازی ویدیویی The Sims (سیمز) است که در سال 2000 راه‌اندازی شد و بازی آنلاین Second Life (زندگی دوم) که در سال 2003 راه‌اندازی شد، در هر دو بازی، افراد آواتارها را در دنیای مجازی کنترل می‌کنند.

• فراگیری کامل متاورس چه مدت طول می‌کشد؟

به نظر می‌رسد همه ارزیابی‌ها از توسعه آینده در فضای متاورس صعودی باشد چراکه بر اساس گزارش‌ها، فرصت درآمدزایی دنیای مجازی در سراسر جهان می‌تواند در مقایسه با حدود 500 میلیارد دلار از سال 2020 به 800 میلیارد دلار در سال 2024 برسد.

• آیا متاورس فقط فیس‌بوک است؟

در 28 مارس 2021، زاکربرگ اعلام کرد که فیس‌بوک در حال تغییر نام خود به Meta است تا تمرکز جدید خود را بر ساخت متاورس معطوف کند، در همین خصوص او گفت: یک قلمرو مجازی گسترده و همه‌جانبه که تمام جوامع و اقتصادهای دیجیتال را دربر می‌گیرد و فیس‌بوک یعنی متا هدست‌های واقعیت مجازی Oculus خود را به‌عنوان یک پورتال برای آن قلمرو تعریف می‌کند.

• متاورس چه تفاوتی با فیس بوک دارد؟

اینترنت فعلی در درجه اول خلاصه در «فشار سر انگشت» می‌شود زیرا وقتی یک ایمیل یا یک اعلان دریافت می‌کنید حتما باید دستگاه خود را برای دسترسی به آن بالا می‌آورید و با انگشت روی پیام کلیک کنید. متیو بال، سرمایه‌گذار حوزه فناوری که مجموعه‌ای از مقالات در مورد متاورس دارد در این باره می‌گوید: تفاوت اینترنت فعلی با متاورس این است که متاورس یک “موتور تجسم‌یافته” است و در عمل شما “از قبل در درون خود هستید، نه اینکه به سمت آن برسید.”

• متاورس VR است یا AR؟

AR و VR سنگ بنای پروژه‌های متاورس هستند. سیستم‌های واقعیت افزوده بر اساس سه اصل کار می‌کنند: جفت کردن محیط‌های واقعی و مجازی، تعامل در زمان واقعی و تجسم سه‌بعدی دقیق از اشیاء.

• آیا برای متاورس به هدست VR نیاز دارم؟
  
  

درحالی‌که واقعیت مجازی به‌عنوان یک عنصر کلیدی متاورس در نظر گرفته می‌شود، ورود به متاورس محدود به داشتن یک هدست واقعیت مجازی نیست و البته نباید باشد به این معنا که هرکسی با رایانه یا گوشی هوشمند بتواند از یک تجربه متاورس، مانند دنیای دیجیتال Second Life استفاده کند.

• متاورس چه تفاوتی با VR دارد؟

متاورس یک دنیای مجازی باز، مشترک و پایدار است که دسترسی به فضاهای مجازی سه‌بعدی، راه‌حل‌ها و محیط‌های ایجادشده توسط کاربران را ارائه می‌دهد در صورتی‌که واقعیت مجازی، فناوری ایجاد محیط‌های مجازی سه‌بعدی باقابلیت‌های هدفمند خاص است.

• آیا متاورس رایگان است؟

متاورس رایگان نخواهد بود ولی به نظر نباید گران‌تر از اینترنت فعالی باشد البته همیشه هزینه‌های سخت‌افزار و اتصال وجود خواهد داشت، در هرحال نگران ناتوانی در پرداخت اشتراک متاورس خود نباشید.

• برای متاورس از کدام ابزار رایانه‌ای استفاده کنیم؟

یک رایانه شخصی یا تلفن هوشمند به طور معمول نسبت به تجهیزات واقعیت افزوده اختصاصی (AR) یا واقعیت مجازی (VR) کارایی کمتری دارد و البته رایانه‌های شخصی یا تلفن‌های هوشمند راه خوبی برای مشاهده متاورس هستند.

• آیا می‌توانید در متاورس غذا بخورید؟

متاورس یک دنیای دیجیتال سه‌بعدی بی‌حدوحصر است که از طریق هدست واقعیت مجازی (VR) قابل دسترسی است، جایی که افراد می‌توانند به کنسرت بروند، در پارک قدم بزنند و حتی در یک رستوران غذا بخورند.

البته بهتر است بگوییم در متاورس حس غذا خوردن شاید به شما منتقل شود ولی انرژی بدن شما باید از راه‌های عادی یعنی خوردن و آشامیدن در دنیای حقیقی تأمین شود.

• متاورس چگونه بر جامعه تأثیر خواهد گذاشت؟

متاورس راه‌های جدید و نوآورانه‌ای برای مراقبت از سلامتی ارائه می‌دهد چراکه در حال حاضر که هنوز متاورس فراگیر نشده اقدامات سلامت‌محور مجازی فعال است مثلا هم‌اکنون مشاوره واقعیت مجازی وجود دارد و یا پزشکان از عینک‌های واقعیت مجازی برای تمرین درمان بیماران استفاده می‌کنند تا بتوانند موقعیت‌هایی را که یک پزشک در حالت طبیعی می‌ترسد را در یک محیط امن و کنترل‌شده تجربه کنند.

• آینده متاورس چیست؟

آینده متاورس همچنان بر ایده اجرای آزاد، تقریبا بدون هیچ‌گونه وقفه‌ای در حال گسترش و انجام است زیرا از سرتاسر جهان برای حضور در این جهان مجازی مشارکت می‌کنند و به‌ویژه اینکه برندهای (ویژندهای) تجاری زیادی به‌دنبال توسعه بیشتر بازار در متاورس هستند و این موضوع نسبت به اینترنت کنونی به طور کامل مشهود است.

• متاورس در سال 2030 به چه شکلی خواهد بود؟

با استفاده از این تعریف گسترده، کل بازار آدرس‌پذیر متاورس می‌تواند تا سال 2030 بین 8 تریلیون تا 13 تریلیون دلار باشد به شرطی که تعداد کل کاربران متاورس به حدود پنج میلیارد برسد و رسیدن به آن سطح بازار مستلزم سرمایه‌گذاری زیرساختی است.

• تا چه زمانی می‌توانیم در متاورس زندگی می‌کنیم؟

  

اگر انسان‌ها مغز خود را در دنیای وب بارگیری یا آپلود کنند، می‌توانند 150 سال در متاورس زندگی کنند همه می‌دانیم برای هزاران سال، ثروتمندترین افراد جهان به‌دنبال رازهای جوانی ابدی بودند و به نظر متاورس می‌تواند این فرصت را در اختیار بشر بگذارد اما به گفته یک میلیاردر که به نظر میلیاردر بی‌راه نمی‌گوید «بهترین راه برای رسیدن به جاودانگی این است که به‌سادگی از فضای مجازی فرار کنید.»

• آیا متاورس جایگزین دنیای واقعی خواهد شد؟

حداقل پیش‌بینی این است که ظرف یک دهه آینده، متاورس به یک میلیارد کاربر برسد البته در این صورت، درصد پایین‌تری از حد انتظار جمعیت جهان در متاورس فعال خواهند بود و هیچ امکانی وجود ندارد که متاورس بدون وجود کاربر کافی جایگزین نرم‌افزار‌های فعلی شود یا به بیانی دیگر در این شرایط فضای حقیقی جای خود را به فضای مجازی نمی‌دهد.

حسن ضیایی، پژوهشگر حوزه اقتصاد