آنچه که از طرح صیانت نمی‌دانید
آنچه که از طرح صیانت نمی‌دانید؟
در این روزها یکی از داغ‌ترین بحث‌های جامعه، طرح صیانت از کاربران فضای مجازی است، این طرح موافقان و مخالفان بسیاری دارد ولی آنچه که بیشتر در فضای مجازی دیده می‌شود، بخش بسیار کوچکی از این طرح بزرگ می‌باشد و در این یادداشت سعی شده تا برخی از بخش‌های این طرح که دیده نشده است به رشته تحریر درآید.
دوره فرار از مسئولیت‌پذیری تمام شد
اولین اقدامی که زیاد روی آن مانور داده نشده است موضوع متمرکز شدن تمامی امورات فضای مجازی در یک کمیسیون تخصصی 11نفره است تا امروز تمامی تصمیمات حوزه فضای مجازی تا امروز بدون مرجع مشخص بود مثلا برای خدمات پشتیبانی درگاه‌های بانکی از سایت‌های شرط‌بندی کدام سازمان و یا نهاد باید پاسخگو باشد. و یا در جریان دعوای دولت و مجلس برای افزایش و یا کاهش حق اپراتورهای تلفن همراه نفهمیدیم دقیقا چه کسی راست می‌گوید و چه کسی دروغ؟
متمرکز شدن تمامی اقدامات فضای مجازی و گرفتن مسئولیت‌های ریز و درشت از تمامی سازمان‌های شناخته‌شده و یا شناخته‌نشده دارای حداقل دارای دو منفعت است، اول اینکه باعث شفافیت عملکرد این کمیسیون حقوقی می‌شود و بعد از بسیاری تصمیم‌های شتاب‌زده، سیاست‌زده و بدون پاسخ‌گویی جلوگیری می‌کند و البته اعمال سلیقه‌های سیاسی و جانب‌دارانه دولتی زیر نظر وزارت ارتباطات و دخالت و اعمال سلیقه آن‌ها را کاهش می‌دهد.
طبق ماده سوم این طرح تمامی اقدامات نظیر تصمیم‌گیری و یا تصویب طرحی در یک هیأت 11نفره اتفاق می‌افتد در صورتی که در حال حاضر بسیاری از تصمیم‌ها شتاب‌زده، سیاست‌زده و بدون پاسخ‌گویی و البته زیر نظر وزارت ارتباطات است که می‌تواند میزان دخالت دولت و اعمال سلیقه دولتی‌ها را افزایش دهد ولی طبق طرح صیانت مسئول اصلی و پاسخگو در خصوص فضای مجازی همین شورای 11نفره می‌باشد.
از جمله دغدغه‌هایی که تقریبا تمامی کسب‌وکارهای مجازی دارند همین گسستگی و غیرقابل پیش‌بینی بودن تصمیمات و البته نامشخص بودن مرجع تصمیم‌گیر است و بند هفتم ماده 4 این طرح، حمایت از کسب‌وکارهای مجازی در دستور کار هیأت ساماندهی و نظارت قرار داده است، در صورتی که هم‌اکنون مرجع حامی قدرتمند و پاسخگو در خصوص این کسب‌وکارها وجود ندارد هرچند مراجع رسمی در حد اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی وجود دارد ولی زیاد نمود حمایتی ندارد و بیشتر در خصوص کسب مجوزها فعالیت دارد.
انحصارطلبی ممنوع
با توجه به تشکیل کمیسیون، تصمیمات از سطح اعمال سلیقه‌های فردی و سازمانی به سیاست‌گذاری‌های جمعی و شورایی ارتقاء می‌یابد و در نتیجه از بسیاری انحصارطلبی‌ها و باندبازی‌ها می‌توان جلوگیری کرد. و براساس تبصره 13 ماده 4 این طرح، هیأت ساماندهی و نظارت موظف است تا از شکل‌گیری انحصار پیام‌رسان‌های داخلی و یا خارجی در کشور جلوگیری کند.
مرزبانی مجازی، امنیت دیجیتال
احتمالا با مومو آشنا هستید، این بازی تلخ در بازه زمانی محدودی بسیاری از کاربران را وحشت‌زده کرد، هرچند مجازی بود ولی ترسی کاملا واقعی در دل مردم انداخت یا حملات سایبری، بدافزارها، دزدی اطلاعات و سرقت‌های مالی از جمله خطراتی هست که تقریبا همه کاربران را تهدید می‌کند، حال برای حفاظت از کابران در فضای مجازی چه باید کرد؟ آیا می‌توان گفت حاکمیت مسئولیتی در این مسئله ندارد؟ اگر خسارتی در فضای مجازی به یکی از شهروندان وارد شد چه کسی باید پاسخگو باشد؟ به مجموع همه این اقدامات حفاظتی مرزبانی مجازی گفته می‌شود.
حتی اخیرا سامانه جامع پلیس و دوربین‌های زندان اوین نیز مورد حمله سایبری قرار گرفت و هکرها توانستند این نقاط حساس را هک کنند و اطلاعات بسیاری از هم‌وطنان را به سرقت بردند، حال فرض کنید این اتفاق برای سیستم بانک مرکزی کشور اتفاق بیفتد. اگر درگاه‌های ورود و خروج مجازی کشور مشخص نباشد با توجه به ادغام روزافزون دنیای حقیقی و مجازی با یکدیگر باید انتظار این دست اتفاقات را از این به بعد بیشتر داشت چراکه مرز مشخصی وجود ندارد تا مرزبان‌ها بتوانند از تمامیت ارضی آن دفاع کنند برای همین هرکس از هر جا و هر روشی که بخواهد ضربه می‌زند و در صورت نبود مرز مجازی باید هزینه‌های گزافی را برای حراست از ایران مجازی پرداخت.
طبق ماده پنجم این طرح، مرزبانی دیجیتال و دفاع سایبری از کشور و جلوگیری از بهره‌برداری غیرمجاز از داده‌های مجازی در درگاه‌های ورود و خروج پهنای باند کشور انجام می‌شود که از دزدی‌های اطلاعاتی از کاربران جلوگیری می‌کند.
انحلال لشگر فیک‌ها
احتمالا تا الآن با حساب‌های کاربری فراوانی برخورد داشته‌اید که از شما دعوت می‌کنند به گروهی بروید یا عضو یک کانال بشوید و یا اینکه شروع به برقراری ارتباط یا مکالمه می‌کنند ولی هرچه با هرکدام که صحبت می‌کنید، نمی‌فهمید که آن طرف مجازی یک شخص حقیقی یا مجازی و یا زن یا مرد است و بارها اتفاق افتاده است که زیرکی هرچه تمام‌تر اقدام به اخاذی یا ایجاد مزاحمت می‌کنند.
در حال حاضر اگر هر کدام از این دست اتفاقات بیفتد حتی اگر شکایت داشته باشید، به کار شما رسیدگی حتمی نمی‌شود چراکه طرف مقابل شما ناشناس است و احراز هویت کاربران می‌توان از هرگونه کلاهبرداری، مزاحمت و تهدید جلوگیری کند.
طبق تبصره ماده ششم این طرح، احراز هویت همه کاربران در فضای مجازی اتفاق می‌افتد که از کلاه‌برداری‌ها و مزاحمت‌ها و تهدیدهای احتمالی جلوگیری می‌کند.
خط قرمزی به نام حریم خصوصی
از جمله اصلی‌ترین دغدغه‌های کاربران در خصوص طرح صیانت مسئله حفظ حریم خصوصی است یعنی اینکه افشای اطلاعات توسط پیام‌رسان‌ها رخ ندهد، مسلما دغدغه‌ای کاملا به‌جا می‌باشد ولی طرح صیانت برای این مهم چه پیش‌بینی کرده است؟
براساس بند اول ماده هفتم این طرح، مدیران پیام‌رسان‌های اجتماعی و ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی، حسب مورد مکلف به صیانت از داده‌های خصوصی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی بوده و رأساً به تشخیص خود حق حذف حساب کاربری و مطالب فاقد محتوای مجرمانه و غیرمجاز را ندارند یعنی اینکه پیام‌رسان‌های سرک کشیدن به اطلاعات شخصی مردم را ندارند.
بند سوم ماده هفتم این طرح که به نظر اصل دعوای این روزها بر اساس همین بند هست، اشاره دارد:
کنترل، تفتیش و دسترسی به محتویات پیام‌رسان‌ها در مواردی که ورود افراد به آن مستلزم اجازه اداره‌کننده آن بوده و محتویات آن فقط در دسترس اعضا می‌باشد به‌جز موارد زیر ممنوع است:
- جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی
- تهدید به قتل و ضرب و جرح
- تجاوز به عنف و یا اکراه و یا به‌طور سازمان‌یافته
- محاربه، افساد فی‌الارض و در حکم آن
- ساخت، تولید، واردکردن، توزیع و ترویج مواد مخدر و روان‌گردان
- کلاهبرداری و اخاذی
- شروع به جرائم فوق یا معاونت در آن‌ها
پاسخ همه تردیدها در بند 4 ماده هفتم این قانون است که می‌گوید، ضابطان قضایی تنها در صورت وجود شاکی خصوصی و یا حکم قضایی می‌توانند اطلاعات لازم درخصوص مصادیق بند 3 این ماده را از پیام‌رسان‌ها دریافت نمایند.
پیش‌بینی خدمات؛ از تبلیغات تا اینترنت امن برای کودکان
براساس بند 9 ماده هفتم طرح صیانت، پیام‌رسان‌های اجتماعی موظف‌اند هرگونه تبلیغات را با اطلاع و اجازه کاربر برای وی ارسال نماید و امکان ممانعت از دریافت را نیز فراهم سازند.
بند 11 ماده هفتم این طرح نیز پیام‌رسان‌ها را موظف به فراهم آوردن اینترنت امن برای افراد زیر 18 سال کرده است.
به هر حال ماده هفتم این طرح که شامل 16 بند است به طور کامل پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی را موظف کرده است تا خدمات گسترده به کاربران ارائه دهد و در صورت تخطی از هر گونه خدمات برخورد قانونی با آن‌ها خواهد شد.
در انتها باید گفت، آنچه که از مجموع اقدامات در خصوص فضای مجازی از مسئولان انتظار می‌رود این است که فضای شخصی افراد محترم شمرده شود، موقعیت رقابت برای همه فراهم باشد، از ایجاد مزاحمت جلوگیری و در صورت وقوع رسیدگی شود و البته تمامی کسب‌وکارهای فضای مجازی توسعه یابند و خدمات فراگیر دریافت کنند.
حسن ضیایی
همچنین میتوانید متن کامل طرح صیانت از حقوق کاربران را از اینجا دانلود کنید.
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید